4 książki o ekologii dla dzieci

Wszyscy mniej więcej wiemy, jakie są prognozy co do przyszłości Ziemi, a konkretnie naszego na niej życia i oględnie mówiąc – niezbyt optymistyczne. Oczywistym jest też, że w dużej mierze za zanieczyszczenie środowiska, emisję dwutlenku węgla czy nadmierne zużycie wody odpowiadają wielkie koncerny. Na ich poczynania mogłyby mieć wpływ jedynie odgórne, globalne restrykcje. To, co my możemy zrobić, to uwrażliwianie dzieci na problemy związane z ochroną środowiska. Te dzieci kiedyś będą dorosłymi, a nie jest tajemnicą, że często to, co wyniesiemy z domu rodzinnego, kieruje później nami przez resztę życia. Warto tłumaczyć dzieciom pewne rzeczy i nie zakładać, że są to zbyt skomplikowane sprawy, których nie zrozumieją. Nic nie jest zbyt trudne, jeśli wytłumaczy się to w sposób dostosowany do młodego odbiorcy.

Dlatego chciałabym w tym jednym wpisie omówić cztery tytuły zaliczające się do książek edukacyjnych w zakresie ochrony środowiska czy ekologii ogólnie. Wszystkie te tytuły zostały wydane przez Wydawnictwo Babaryba i poruszają cztery bardzo istotne tematy – ocieplenie klimatu, wodę, plastik i śmieci. 

Każdy temat w każdej książce jest podany bardzo przekrojowo, np. w Plastik fantastik? czytelnik dowie się, z czego powstaje ten surowiec, dlaczego powstał, że ma zastosowanie w medycynie, ale też jakie wiążą z nim problemy, że trudno go przerobić. Śmieci ciągną dalej temat tego, że wszystko jest w opakowaniach, które zaraz wyrzucamy. Na początku pojawia się też wytłumaczenie, czym są śmieci albo co możemy (choć nie musimy) do nich zaliczyć, a do tego zostało pokazane, że kiedyś kupowało się rzeczy bez opakowań. Pamiętajmy, że młode pokolenie nie może pamiętać oranżady w szklanych zwrotnych butelkach czy braku jednorazowych reklamówek w sklepach. W Śmieciach pojawia się oczywiście również temat odpadów w oceanach, co znów łączy się z tematyką kolejnego tytułu – Woda. Źródło życia. Tutaj czytelnik dowie się więcej o Wielkiej Pacyficznej Plamie Śmieci czy mikroplastiku. Pokazane jest też w obrazowy sposób, że do produkcji niemal wszystkiego wykorzystuje się wodę (w ogromnych ilościach), a także ile każdy z nas rocznie tej wody zużywa. Nie brakuje również podstaw, czyli skąd się bierze woda, dlaczego jest jej mniej, jak wygląda obieg wody w przyrodzie i dlaczego groźne jest topienie lodowców. I już po raz ostatni mogę płynnie przejść do czwartego tytułu. Ocieplenie klimatu zaczyna się od wytłumaczenia różnicy między klimatem i pogodą, jaka jest specyfika stref klimatycznych. Wyjaśnione jest też, o co chodzi z efektem cieplarnianym, który jest naturalnym zjawiskiem, ale który przez działalność człowieka nie do końca może działać tak, jak powinien. Pokazany w obrazowy sposób ślad węglowy trafia do wyobraźni – ile potrzeba drzew, aby zneutralizować np. cały rok jeżdżenia samochodem.

Jak widać, trudno mi omówić te książki osobno, gdyż w oczywisty sposób tematy się zazębiają, co uważam za dużą zaletę, bo ważne rzeczy warto powtarzać w różnych kontekstach i z różną szczegółowością. Bardzo podoba mi się też to, że mały czytelnik dostaje podpowiedzi, co może zrobić, w jaki sposób ograniczyć zużycie wody, jak zużywać mniej energii. Książki zostawiają też niektóre kwestie do przemyślenia – czy naprawdę potrzebuję kolejnej plastikowej zabawki? czy zawsze na drugie śniadanie mam jeść banana z innego kontynentu, a może czasami sięgnąć po jabłko z polskich sadów? 

Oczywiście, że nie wszystkie informacje dla każdego dziecka będą przystępne, ale z pewnością warto je czytać razem, wracać do pewnych zagadnień, tłumaczyć i rozmawiać. A przede wszystkim samemu dawać dziecku przykład. Śmieci, Woda. Źródło życia, Plastik fantastik? i Ocieplenie klimatu to takie tytuły dla dzieci, które powinny być przeczytane przez wszystkich, bo i dorośli mogą się sporo dowiedzieć.

We wpisie jest mowa o książkach:

• Woda. Źródło życia, Christina Steinlein, Mieke Scheier (tłumaczenie Katarzyna Łakomik)
• Śmieci. Najbardziej uciążliwy problem na świecie, Gerda Raidt (tłumaczenie Katarzyna Łakomik)
• Plastik fantastik?, Eun-Ju Kim, Ji-Won Lee (tłumaczenie Marta Tychmanowicz)
• Ocieplenie klimatu, Kristina Scharmacher-Schreiber, Stephanie Marian (tłumaczenie Katarzyna Łakomik)